Kara benek hastalığı, genellikle Tang ve Cerrah balıklarını enfekte eden bir parazitten kaynaklanır. Ancak diğer balık türleri ve yumuşakçalar (kabuklu deniz ürünleri) da bu hastalığa yakalanabilir. Kara benek (kara leke) hastalığı ayrıca Tang balığı hastalığı veya Black Ich olarak da adlandırılır. Black ich hastalığı aslında farklı bir parazit tipinden kaynaklanır. Balıklardaki siyah lekeler, balığın derisine gömülü küçük Paravortex turbellaria yassı kurtlarıdır. Kara benek parazitleri, Oodinium, Cryptocaryon (ich hastalığı) ve Brooklynella gibi parazitlere kıyasla çok daha az tehlikeli ve aynı zamanda tedavi edilmesi daha kolay parazitlerdir.
Kara Benek Parazitlerinin Yaşam Döngüsü Nasıldır?
Kötü su ve akvaryum şartlarında oluşan bu bakteriler ilk olarak 200 mikron boyundadırlar. Bu nedenle balıklarımızın üstünde fark etmemiz oldukça zordur. Uygun ve sağlıksız bir balık bulduklarında, derilerinin veya solungaçlarının altındaki sıvılarla beslenmeye başlarlar.
Yaklaşık altı gün beslendikten sonra olgunlaşan bu parazitler, 2500 mikron boyuna ulaşırlar. Bu evreden yaklaşık beş gün sonra balığımızın hasarlı ve benekli görünen kısmından çıkarak yeni balıklara doğru hareket etmeye başlarlar. Bu parazit döngüsü gerekli müdahaleler yapılmazsa balıkların ölümlerine kadar tekrar eder.
Kara Benek Hastalığının Belirtileri Nedir?
Bu parazitler bir balıkta beslenmeye başladıktan sonra, vücuttaki bir tuz tanesi ve yüzgeç zarlarında siyah lekelerin ortaya çıkmasına neden olan melanin pigmentine sahip olurlar. Bu parazitler, balıklar üzerinde serbestçe hareket etme yeteneğine sahiptirler. Bundan dolayı lekeler her zaman sabit kalmazlar. Açık renkli balıklarda görülmeleri kolaydır, koyu renkli olanlarda ise ilk başta fark edilmeleri zordur.
Diğer yüzey parazitlerinde olduğu gibi, istila edilen balıklar parazitleri yerinden oynatmak için nesnelere veya akvaryumda bulunan objelere kendilerini vurabilirler. Bu gibi durumlarda balık uyuşuk hale gelebilir, iştahlarını ve renklerini kaybedebilirler. Nesnelere çarpma sonucu ikincil bakteriyel enfeksiyonlar hasarlı doku bölgelerini istila edebilir.
Kara Benek Hastalığının Tedavisi Nedir?
İlk önce bu parazitlerin oluştuğu ve çoğaldığı ortamı yok etmemiz gerekir. Akvaryumumuzda bu hastalığa yakalanan balıkları tespit edip bir karantina tankına aktarmalıyız. Ardından geri kalan balıklarımızı onlar için hazırlayacağımız temiz, taze suyu olan bir akvaryuma taşımalıyız. Taşıma sırasında balıklarımızı olabildiğince az strese maruz bırakmalıyız.
Beslediğimiz balık türünün dayanabileceği sıcaklık seviyesini araştırıp öğrendikten sonra akvaryumumuzun sıcaklığını artırmamız gerekir. Çünkü parazitler yüksek sıcak sularda yaşam döngülerini tamamlayamazlar. Parazite yakalanmış balıklarımızı takip ettiğimizde yükselen ısı ile birlikte derisindeki parazitlerden kurtulduğunu göreceğiz. Derisinden atılan parazitlerin akvaryum suyundan arındırılması için yirmi litre akvaryum suyuna iki tatlı kaşığı oranında iyotsuz tuz eklememiz gerekir.
Bu tedavi yöntemine karantinada olan balıklarımız için on gün boyunca devam etmeliyiz. İki-üç günde bir akvaryumun suyunun belli bir miktarını değiştirip yeni su eklemeliyiz. Onuncu günün sonunda akvaryumun suyunu komple değiştirdikten sonra tuz eklemeyi bırakmalıyız.
Bu parazitler ana akvaryumda yok edilmezse, balıklar ne kadar etkili bir şekilde tedavi edilirse edilsin, yeniden enfeksiyon meydana gelecektir. Bu parazitler, birkaç ay boyunca suda balık olmadan hayatta kalabildikleri için, akvaryumun her şeyi ile sıfırdan temizlenilerek kurulması çok önemlidir.
Parazit Nasıl Kontrol Altına Alınır?
Birkaç ay boyunca tüm balıkların ana akvaryumdan alınarak başka bir akvaryumda beslenmesi, genellikle sık uygulanan bir tedavidir. Ancak bu her zaman mümkün değildir. Evimizdeki akvaryumumuza ikame büyüklükteki bir akvaryum bulmak neredeyse imkansızdır. Bu tedavi şeklindeki asıl amaç, üstünde yaşayacak bir balık olmadan, yaşam döngüsü zincirinin kırılacağı, parazitlerin üreyemeyeceği ve sadece parazitlerin kendi kendilerine ölmelerini beklememizdir.
Genç solucanlar akvaryumun daha alt kısımlarında yaşar ve bir balık aramak için gelişene kadar döküntülerle ve organik kalıntılarla beslenir. Akvaryumun dibinde biriken fazla organik maddeyi temizlemek de sayılarını kontrol etmeye yardımcı olabilir.
Dekorasyon ve yaşam alanları oluşturmak için koyduğumuz çeşitli nesneler de bu parazitlere ev sahipliği yapabilmektedir. Bu hastalık ortaya çıktığında akvaryumumuzda ilk değiştirilecek eşyaların başında bu nesneler gelir. Ayrıca kullandığımız iç filtrelerdeki süzgeçlerde birçok atık biriktiği için bu parazitlerin önüne geçmek için filtrelerimizi de değiştirmemiz gerekir.
Akvaryumumuza yeni alacağımız balıkların bu hastalığa sahip olup olmadıklarını bilmemiz oldukça zordur. Bu gibi hastalıkların önüne geçmek için yeni alınan balıkları ayrı bir akvaryumda bir hafta izledikten sonra ana akvaryumumuza almamız faydalı olacaktır.
