Mantar hastalığı, akvaryum balıklarda sıkça görülen ve en yaygın hastalıklardan biridir. Mantar sporları tüm akvaryumlarda bulunabilir. Kötü su kalitesi, sağlıklı bir balık popülasyonunda mantar enfeksiyonlarında artışa neden olabilir.

Balıklarımızda mantar enfeksiyonun varlığını kolayca belirleyebiliriz. Çoğu mantar enfeksiyonu karakteristik olarak beyaz kabarık bir görünüme sahiptir. Aslında akvaryum suyunda her zaman bulunan mantar sporları; fiziksel yaralanma, stres veya mukozanın zarar görmesiyle birlikte balıklarımızda yerleşeceği ve çoğalacağı bir ortam bulur.

Mantarlar genellikle balıklarımızın kafasında, burnunda ve yüzgeçlerine yerleşirler. Genellikle pamuksu bir yapıda olurlar. Mantar enfeksiyonları kötüleştikçe, gri veya hatta kırmızı bir görünüm alabilirler.

Akvaryumlarımızda oluşabilecek çoğu mantar enfeksiyonu, balık ve yumurtaların dış dokularına zarar verebilir. Çoğu mantar enfeksiyonu genellikle önceden var olan bir enfeksiyon veya yaralanma ile ilişkilidir. Bu nedenle bu enfekte olmuş balıkları tamamen iyileştirmek için iyi bir tedavi gereklidir.

Mantar Hastalığı Riskini Artıran Faktörler

• Kötü su kalitesi
• Kötü hijyen
• Akvaryumdaki ölü balıklar veya büyük miktarlarda birikmiş organik madde
• Yaralanan, yaşlı veya başka hastalıkları olan balıklar

Mantar hastalığının birçok tedavi yöntemi vardır. Fakat uygulayacağımız tedaviyi bir veteriner hekim kontrolünde yapmamız balıklarımızın sağlığı açısından önemlidir. Çünkü tedavide kullanılacak ilaçlar bazı balıklar için son derece zehirli olabilir.

Tedavi Ederken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Hastalığa yakalanmış balıklarımızı karantinaya almak için hazırlayacağımız bir akvaryuma taşımalıyız.
• Hasta balıklar için kullanacağımız eşyaları diğer sağlıklı balıklar için kullanmadığımızdan emin olmalıyız. Ayrıca her kullanımdan sonra akvaryum eşyalarımızı dezenfekte etmeliyiz.
• Ana akvaryumdaki su kalitesini artırmalı ve temizliğini yapmalıyız.
• En bilinen tedavi yöntemlerinden biri olan akvaryuma tuz eklemektir. Mantarların çoğu tuza karşı dayanıksızdır. Tuzlu su balıklarında mantar enfeksiyonlarının görülmemesinin ana nedeni budur. Her 5 litre suya 1 çorba kaşığı iyotsuz kaya tuzu eklemek balıklarımızın tedavisinde yardımcı olacaktır.

Tuzun başka bir yararlı işlevi daha vardır: Balıkların vücut sıvıları ve akvaryum suyu arasındaki ozmotik farkı azaltarak, açık yaralardaki sıvı kaybı oranını yavaşlatır. Tuz akvaryum bitkilerini ve salyangozları öldürebilir. Ancak enfekte olmuş balıkları ayrı bir karantina akvaryumunda tedavi ediyorsanız bu sorun olmayacaktır.

Unutmamalıyız ki mantar hastalığını sadece balıklarımızdan değil tüm akvaryumumuzdan atmamız gerekir.

Ayrıca bazı balık türleri tuza duyarlı olabilirler. Akvaryuma tuz eklerken mutlaka balıklarımız hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir. Örneğin, japon balığı gibi balıklar yüksek tuz seviyelerini kolayca tolere edebilirken, cüce ciklitler ve birçok tetra türleri tuza karşı dayanıksızdır.

Bunlara Dikkat

• Enfekte olmuş balıklarımızı olabildiğince stres kaynaklarından uzaklaştırmalı ve kendilerini güvende hissedeceği alanlar oluşturmalıyız.
• Mantar sporları genelde akvaryumumuzun alt tabakasında bulunur. Bu sporlardan kurtulmak için akvaryum suyunu değiştirirken tabana ve etrafa yerleştirdiğimiz objeleri de temizlemeliyiz.
• Doğru beslenme ve iyi su kalitesi balıklarımızın strese girmesini önleyecektir. Bu da oluşabilecek yaralanmaların önüne geçmemizi sağlayacaktır.
• Yeni aldığımız balıklar çeşitli hastalıklara sahip olabilirler. Bu nedenle onları ana akvaryumumuza eklemeden önce bir hafta karantina akvaryumunda misafir etmeliyiz. Böylece yeni balıklarımızın taşıdıkları veya yakalandıkları hastalıkları gözlemleme şansımız olur.
• Eğer mantar hastalığını tamamen ortadan kaldırmak istiyorsak tüm balıklarımızı birbirinden ayırıp, ana akvaryumumuzu yeni ekipmanlar alarak baştan kurmamız faydalı olacaktır.
• Antibiyotikler mantarlara karşı etkisizidirler. Bu yüzden gereksiz kullanımlardan kaçınmalıyız.
• Mantar sporları, akvaryumda biriken atıklardan beslendiği için balıklarımızı gerektiğinden fazla beslememeliyiz. Ayrıca balıklarımızı besledikten sonra takip ederek yenmeyen yemleri sudan çıkarmalıyız.
• Mantarları ve bakterilerin oluşumunu engellemek için bir UV sterilizatör alıp akvaryumumuza bağlayabiliriz. UV ışıklarına maruz kalan mantarlar ve bakterilerin %99’u yok olacaktır.

Bazen veterinerler tarafından önerilen diğer tedavi çeşitleri arasında metilen mavisi ve çeşitli bakır içeren karışımlar bulunur.

Metilen mavisinin biyolojik filtrasyonu hızla yok ettiğini ve bunun sonucunda son derece toksik amonyak seviyelerinde hızlı bir artışa neden olduğunu unutmayın.

Bakır, akvaryum suyunda kullanıldığında tehlikeli derecede toksik olabilir ve ayrıca birçok omurgasız canlıyı öldürebilir. Hem bakır hem de metilen mavisi akvaryumdaki bitkileri öldürecektir. Bakır içeren karışımlar kullanmanız gerekiyorsa, konusunda uzman veteriner hekimlerin belirlediği seviyeleri geçmediğinizden emin olun ve bakır seviyelerini günde en az iki kez kontrol edin.

Ayrıca balıklarda ağız mantarı hastalığı yazımıza da göz atabilirsiniz.